Symposium op Europese Dag van het slachtoffer: 'Beoordelen en beschermen'
- 01 maart 2017
Ieder slachtoffer profiteert van een goede samenwerking in de strafrechtelijke keten, maar voor de juiste ondersteuning van kwetsbare slachtoffers is die samenwerking van essentieel belang.
Dat is de conclusie van het symposium 'Beoordelen en beschermen' dat Slachtofferhulp Nederland en de Politie organiseerden ter gelegenheid van de Europese Dag van het Slachtoffer.
Voor sommige mensen is de kans groter dat zij (herhaald) slachtoffer worden van een misdrijf dan voor anderen. Of ze ervaren daarvan een grotere impact. Deze kwetsbare slachtoffers hebben gespecialiseerde ondersteuning nodig; de Europese richtlijn met minimumnormen voor slachtoffers noemt hiervoor onder andere de individuele beoordeling.
Dit thema van beoordeling en bescherming staat hoog op de agenda. Met een aantal proefprojecten bereiden ketenpartners zich voor op 1 januari 2018, het moment dat de individuele beoordeling in de hele strafrechtketen ingevoerd moet zijn. Uit de eerste resultaten van die projecten blijkt dat kwetsbare slachtoffers veel baat hebben bij deze individuele beoordeling. Maar bij dit maatwerk komen professionals en ketenpartners wel allerlei uitdagingen tegen.
Uitdaging: kwetsbaarheid herkennen
Kwetsbaarheid en beperkingen vaststellen bij slachtoffers is op zichzelf al een ingewikkelde taak voor professionals. Zeker bij een doelgroep die er alles aan doet om die beperkingen te verhullen, volgens Hendrien Kaal, lector aan de Hogeschool Leiden. Zij sprak over de groep mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB). 'Zij zijn waarschijnlijk oververtegenwoordigd in de slachtofferketen. Grootste uitdaging is allereerst om te achterhalen of iemand licht verstandelijk beperkt is. Het is niet te zien aan de buitenkant, en mensen zijn vaak goed in staat om hun beperking te verhullen. Tijd én maatwerk zijn vervolgens nodig om hen op de juiste manier te ondersteunen en beschermen.'
Uitdaging: samenwerken vanuit een gezamenlijk belang
Dat samenwerking tussen ketenpartners essentieel is om slachtoffers goed te ondersteunen, daarover is iedereen het wel eens. Maar hoe moet je die samenwerking stroomlijnen? Dat is nog een groot vraagstuk. 'Samenwerken is moeilijk', stelde John Goedee, Bijzonder Hoogleraar Complexe Samenwerkingsprocessen Universiteit Tilburg. 'Veel organisaties zijn geneigd om langs elkaar heen te werken, elkaars expertise niet goed in te zetten en geen duidelijke afspraken te maken over het resultaat. De topdown-organisatiestructuur van veel organisaties belemmert een goede samenwerking. Vaak staan de eigen organisatiedoelen centraal en niet het belang van het slachtoffer. Mooi beginpunt voor een soepele samenwerking is dat ketenpartners samen leidende principes vaststellen. Die vormen dan de basis voor de samenwerkingsstructuur. Waarin partijen samen verantwoordelijk zijn voor het resultaat.'
Kans: ervaring inzetten
Roser Vlug Vives Batista is nabestaande van een geweldslachtoffer en riep professionals op om altijd te kijken naar de omstandigheden van het slachtoffer dat tegenover je zit. 'Pas dan kun je bepalen of iemand meer aandacht en ondersteuning nodig heeft. Want is niet ieder slachtoffer kwetsbaar?' Roser benadrukte dat zij en vele andere lotgenoten hun ervaringen graag delen met professionals. 'Maak daar gebruik van. Leer ervan. Dan is het ons niet voor niets overkomen. Zie ons als volwaardige partners om de slachtofferzorg continu te evalueren en verbeteren.'