Victim blaming voorkomen
Mensen die een ingrijpende gebeurtenis meemaken krijgen vaak te maken met opmerkingen die overkomen als een beschuldiging. Bijvoorbeeld door instanties, maar ook door familie en vrienden. Dit wordt victim blaming genoemd. Zulke opmerkingen kunnen gevoelens van schuld en schaamte bij de ander versterken. Er zijn verschillende manieren om als helper te voorkomen dat u bijdraagt aan victim blaming.
Wat is victim blaming?
Victim blaming betekent letterlijk: het slachtoffer de schuld geven. Vaak zonder dat mensen het doorhebben, zeggen ze dingen met een beschuldigende ondertoon. Dat is meestal niet met kwade bedoelingen, maar omdat ze voor zichzelf proberen te verklaren hoe zoiets vreselijks kan gebeuren. Een paar voorbeelden:
- Waarom heb je niets gedaan om het te stoppen?
- Ben jij ‘s nachts door dat park gefietst, in je eentje?
- Wie springt er dan ook tussen twee vechtende mensen in?
- Wie trapt er nou in zo’n nepmail?
- Waarom heb je zomaar geld overgemaakt naar die persoon?
- Wees maar blij dat het niet erger is
- Je bent ook veel te lief, je moet meer van je afbijten
- Je weet wel dat het doen van een valse aangifte strafbaar is?
Wie doen er aan victim blaming?
Een indirect beschuldigende opmerking is gauw gemaakt. Victim blaming komt dan ook veel voor: bij instanties en hulpverleners, maar ook bij familie en vrienden van een slachtoffer. Soms is dat een bewuste keuze, bijvoorbeeld wanneer een advocaat van de verdachte vragen stelt aan het slachtoffer tijdens een zitting. Daarmee probeert de advocaat de rol van de verdachte kleiner te maken en die van het slachtoffer groter. Maar in de meeste gevallen gebeurt victim blaming zonder nadenken en zonder opzet.
Wat victim blaming doet met een slachtoffer
Wanneer mensen in de omgeving van een slachtoffer kritische vragen stellen of de gebeurtenis kleiner maken, kan iemand zich dubbel slachtoffer gaan voelen. Dit is schadelijk en staat het herstel in de weg.
Ook kan victim blaming bestaande gevoelens van schuld en schaamte versterken. Veel slachtoffers worden al achtervolgd door hun eigen twijfels en vragen over wat ze anders hadden kunnen doen. Indirect beschuldigende opmerkingen van anderen kunnen ervoor zorgen dat die gevoelens heftiger worden.
Hoe voorkomt u dit als helper?
Misschien heeft u ook weleens gedacht: zou de ander zelf een aandeel hebben in wat er is gebeurd? Toch is het goed om te beseffen dat een slachtoffer nooit verantwoordelijk is voor wat er is gebeurd. Alleen de dader is daarvoor verantwoordelijk. U kunt de ander steunen door erkenning te geven. Dat doet u door:
- te luisteren zonder uw mening te geven of een oordeel te vellen;
- weg te blijven van de vraag waarom iemand iets wel of niet heeft gedaan;
- ruimte te geven aan de gevoelens van de ander.
Bekijk in deze video hoe u kunt voorkomen dat iemand zich dubbel slachtoffer voelt:
Meer weten over victim blaming?
Wilt u verder lezen over de gevolgen van victim blaming en waarom dit gebeurt, kijk dan eens op de volgende websites.
Mini-training 'In 7 stappen beter helpen'
Iemand helpen kan best lastig zijn. Het is dan ook niet gek als u zich afvraagt: doe ik het eigenlijk wel goed? In de mini-training laten we aan de hand van voorbeelden, filmpjes en oefeningen zien hoe u in verschillende situaties passend kunt reageren.
Bekijk ook
