Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer
Grensoverschrijdend gedrag kan zich uiten in bijvoorbeeld pesterijen, discriminatie, agressie, seksuele intimidatie en zelfs seksueel misbruik. Grensoverschrijdend gedrag komt overal voor, ook binnen organisaties en bedrijven. Durven slachtoffers zich bij jouw organisatie uit te spreken over wat er is gebeurd? En wordt hier passend op gereageerd? Dit is helpend voor het herstel van het slachtoffer, maar draagt ook bij aan een gezonde bedrijfscultuur.
Ontdek de stand van zaken in jouw organisatie
Heeft jouw organisatie alles in huis om goed te handelen na grensoverschrijdend gedrag? Doe de quickscan voor advies. Invullen kost 5 minuten.
Deze quickscan is bedoeld voor medewerkers en werkgevers die benieuwd zijn of alles rond grensoverschrijdend gedrag goed geregeld is. Ook HR-medewerkers kunnen de tool gebruiken om te checken of aan alles is gedacht.
Hoe werkt grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag hangt vaak samen met macht. Wanneer twee mensen verschillende machtsposities hebben, is er geen sprake van gelijkwaardigheid. Het is voor degene met de minste macht moeilijker om een grens aan te geven, omdat die persoon afhankelijk is van degene met de meeste macht. Dit is bijvoorbeeld het geval als een leidinggevende seksueel getinte opmerkingen maakt tegen een werknemer. Als de werknemer duidelijk maakt dit niet op prijs te stellen, neemt diegene een risico. De leidinggevende is namelijk in de positie om te beslissen over de baan van de werknemer. Binnen organisaties is er een reëel risico op grensoverschrijdend gedrag.
Wat zijn de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag?
Als iemand slachtoffer wordt van grensoverschrijdend gedrag kan dit stressklachten opleveren. Iemand kan bijvoorbeeld spanning voelen, angstig of boos zijn, huilbuien krijgen of zich terugtrekken. Iemand kan ook last krijgen van een schuldgevoel of schaamte. Dit laatste is vaak het geval bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wanneer het op de werkvloer is gebeurd, kan een slachtoffer de pleger of plegers gaan vermijden uit angst. Het kan er ook voor zorgen dat iemand zich vaker ziek meldt. Grensoverschrijdend gedrag heeft dus niet alleen grote gevolgen voor het slachtoffer, maar ook voor de organisatie. Het kan ervoor zorgen dat er een onveilige sfeer ontstaat waarin angst overheerst.
Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer
Zet de volgende stappen om goed te kunnen omgaan met grensoverschrijdend gedrag binnen je organisatie:
- Stel duidelijke omgangsregels of gedragsregels op
Omgangsregels zijn afspraken waarin vastgelegd wordt hoe met elkaar om te gaan en welk gedrag binnen de organisatie goedgekeurd en afgekeurd wordt. - Zorg dat je protocol bij grensoverschrijdend gedrag op orde is
Een stappenplan of protocol voor incidenten van grensoverschrijdend gedrag draagt bij aan een zorgvuldige opvolging. Mocht zich een incident voordoen, dan is het belangrijk snel, adequaat en zorgvuldig te handelen om het slachtoffer te beschermen en incidenten in de toekomst te voorkomen. - Stel helder beleid op over grensoverschrijdend gedrag
Duidelijk beleid, heldere verantwoordelijken en structurele aandacht voor grensoverschrijdend gedrag maken het voor een organisatie makkelijker om het slachtoffer te steunen en de pleger aan te pakken na een incident. - Maak medewerkers actief alert op grensoverschrijdend gedrag
Vergroot hun kennis over het ontstaan, aanwakkeren en de-escaleren van grensoverschrijdend gedrag. - Wees je bewust van de invloed van de bedrijfscultuur
De kans op grensoverschrijdend gedrag is groter wanneer de machtsverschillen in de organisatie groter zijn. Hoe hiërarchischer de cultuur, hoe groter de machtsverschillen en hoe groter het risico op grensoverschrijdend gedrag. Het is belangrijk dat een organisatie zich hiervan bewust is en er bewust mee omgaat.
Het Regeringscommissariaat seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft een stappenplan met veel praktische tips om beter om te gaan met meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.
Hoe zorg je voor goede nazorg na een incident binnen een organisatie, zoals grensoverschrijdend gedrag of een overval? En hoe voorkom je (herhaald) slachtofferschap? Bekijk hoe wij je hierbij kunnen ondersteunen.
Bedreiging op het werk kan je normale manier van doen verstoren. Het kan ervoor zorgen dat je situaties of mensen vermijdt, je je vaker ziek meldt of vaker boos wordt. Om een gevoel van regie (terug) te krijgen, kan het helpen te begrijpen waar de dreiging vandaan komt en met wat voor soort agressie je te maken hebt.
Je wilt iemand die een ingrijpende gebeurtenis heeft meegemaakt zo goed mogelijk helpen. De manier waarop je het gesprek aangaat, kan van grote betekenis zijn voor het herstelproces. Met deze 8 gesprekstips help je een slachtoffer verder.
Vermoed je dat iemand slachtoffer is, maar weet je het niet zeker? Lees hoe je slachtofferschap kunt herkennen en hoe je hier het beste op kunt inspelen.
Wil je overleggen over een specifieke situatie? Bel een deskundige via onze Advieslijn voor professionals op 0900-0101 (optie 3 in het menu).