Hoe help ik een slachtoffer van online seksuele intimidatie?

Zijn er seksueel getinte foto’s of filmpjes van het slachtoffer verspreid zonder toestemming? Of wordt het slachtoffer gechanteerd met naaktbeelden? Er zijn mogelijkheden om het beeldmateriaal te laten verwijderen. Ook kan de ongewenste verspreiding van beelden worden gerapporteerd bij social media, websites en zoekmachines. De website Helpwanted.nl geeft advies op maat.

Naar Helpwanted.nl

Online seksuele intimidatie is in sommige gevallen strafbaar. In die gevallen kan het slachtoffer aangifte doen bij de politie. Om een verdachte op te kunnen sporen heeft de politie bewijs nodig. Denk aan berichtjes van de verdachte of screenshots van posts op social media. Help het slachtoffer zoveel mogelijk bewijs te verzamelen: bekijk de tips van Helpwanted.nl.

Naar Helpwanted.nl

Veel slachtoffers vinden het lastig om zelf te beginnen over online seksuele intimidatie, terwijl ze er wel vervelende gevoelens over hebben. Vaak schaamt iemand zich of voelt iemand zich ongemakkelijk bij het onderwerp. Je kunt de drempel verlagen door er zelf over te beginnen. Vraag bijvoorbeeld: ik vind het vreselijk wat je is overkomen. Hoe gaat het nu met je? Laat merken dat je de ander serieus neemt: stel open vragen, luister met aandacht en blijf weg van meningen over waarom dit is gebeurd. Vaak is een slachtoffer bang dat anderen erachter komen wat er is gebeurd. Maak duidelijk dat de ander je kan vertrouwen. Vertel niet door wat het slachtoffer met jou heeft gedeeld, tenzij diegene daar toestemming voor heeft gegeven.

Wil het slachtoffer niet met je praten over wat er is gebeurd?

Er zijn verschillende organisaties waar slachtoffers van online seksuele intimidatie anoniem kunnen chatten met hulpverleners:

• Helpwanted.nl
• Chat met Fier

Sommige vormen van seksuele intimidatie zijn strafbaar, bijvoorbeeld als er sprake is van bedreiging of chantage. Het slachtoffer kan dan aangifte doen of melding maken. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Het is mogelijk om een informatief gesprek met de politie aan te vragen. De politie geeft dan uitleg over of er aangifte gedaan kan worden en wat aangifte doen betekent. Het slachtoffer hoeft in het gesprek nog niets te beslissen.

Een informatief gesprek met de politie aanvragen

Hoe je kunt helpen

Je naaste kan twijfels en angst ervaren als het over aangifte gaat. Het is belangrijk dat de ander zich serieus genomen voelt. Het slachtoffer is de enige die kan besluiten of aangifte de juiste stap is. Je kunt wel helpen om alle mogelijkheden op een rijtje te zetten.

Ondersteunen bij twijfels over aangifte

Seksuele intimidatie is nooit de schuld van het slachtoffer. Alleen de dader draagt schuld. Toch voelen slachtoffers zich vaak schuldig of schamen ze zich voor wat er is gebeurd. Dit is een normale reactie op wat hen is overkomen. Het is belangrijk dat mensen om hen heen deze gevoelens serieus nemen en er goed op reageren. Laat merken dat de gevoelens er mogen zijn. Kijk hoe je schuld en schaamte kunt herkennen en hoe je iemand daarbij ondersteunt.

Helpen bij schuld en schaamte

Als iemand zonder toestemming en tegen de wil van een ander seksueel getinte beelden van een ander verspreidt of daarmee dreigt, is alleen de dader verantwoordelijk. Het is niet de schuld van het slachtoffer. Soms maken mensen beschuldigende opmerkingen zoals ‘Dan had je maar geen naaktfoto’s moeten maken’. Opmerkingen zoals deze zijn kwetsend en kunnen ervoor zorgen dat iemand zich dubbel slachtoffer voelt. Dit wordt victim blaming genoemd. Lees hoe je kunt voorkomen dat je (onbewust) aan victim blaming doet.

Victim blaming voorkomen

Online seksuele intimidatie is een ingrijpende gebeurtenis. Het kan ervoor zorgen dat iemand stressklachten krijgt, zoals boosheid, machteloosheid, schaamte of concentratieproblemen. In de eerste weken na de gebeurtenis zijn dit normale reacties. Als je merkt dat de stressklachten niet binnen 4 tot 6 weken afnemen, is het verstandig dat het slachtoffer contact opneemt met de huisarts. Uiteraard kan dit ook al eerder. De huisarts kan beoordelen of er meer hulp nodig is en hiervoor een verwijzing geven.

Stressreacties herkennen en passend reageren

Zit het slachtoffer op school en is een medeleerling verantwoordelijk voor de online seksuele intimidatie? Dan is het verstandig als de vertrouwenspersoon op school wordt ingelicht. Die kan actie ondernemen om de seksuele intimidatie te stoppen. Jongeren vinden het vaak lastig om te praten over vervelende seksuele ervaringen. Je kunt helpen door aan te bieden om mee te gaan naar het gesprek met de vertrouwenspersoon. Stem dan van tevoren af wat de ander van je verwacht: dat je actief meedoet in het gesprek of alleen luistert.

Stappenplan voor scholen

Of een gebeurtenis nu kort of lang geleden is, het kan voor een slachtoffer prettig zijn om te praten met mensen die iets vergelijkbaars hebben meegemaakt. Veel mensen vinden herkenning en erkenning bij lotgenoten. Ook voor een helper kan het prettig zijn om ervaringen van anderen te lezen of zelf een verhaal te delen. In onze online lotgenotencommunity kunnen zowel slachtoffers van seksueel misbruik als hun naasten terecht.

Een slachtoffer van online seksuele intimidatie is soms terughoudend om weer online actief te worden, uit angst dat het nog een keer gebeurt. Dit kan een negatieve invloed hebben op het sociale leven en daardoor voor meer stressklachten zorgen. Meer kennis van veilig online gedrag kan het slachtoffer helpen om weer vertrouwen te krijgen. Je kunt daarbij helpen door je samen te verdiepen in veilig internetgebruik.

• Bekijk onze tips om bewust om te gaan met sexting
• Bekijk onze tips voor het voorkomen van sextortion en grooming
• Doe de quiz Veilig Online op Helpwanted.nl

Slachtoffers van een strafbaar feit hebben rechten in Nederland. Bijvoorbeeld het recht op gratis hulp, op bescherming en het recht om (geen) aangifte te doen. De politie kan beoordelen of er bij online seksuele intimidatie sprake is van een strafbaar feit. Als dat zo is, kun je je naaste wijzen op deze rechten.

Rechten voor slachtoffers

Hulp aanbieden aan iemand die het moeilijk heeft voelt vaak vanzelfsprekend. Toch kan het zijn dat je steeds vaker situaties tegenkomt waar je niet uitkomt met de ander. Je adviezen worden niet overgenomen, er ontstaan spanningen of het wordt je te veel. Met onze gratis online cursus 'In 8 stappen beter helpen' krijg je houvast om met deze situaties om te gaan.

Lees meer over de cursus