Betere risicotaxatie recidive zedendelinquenten

• 24 oktober 2017

We weten niet goed genoeg hoe hoog het recidiverisico van individuele zedendelinquenten is, omdat we niet de best voorspellende methode gebruiken.

Dit concludeert de Nationaal Rapporteur Mensenhandel na onderzoek. "Met de moord op Anne Faber nog vers in het geheugen een behoorlijk schokkende conclusie", aldus Rosa Jansen, voorzitter van de Raad van Bestuur van Slachtofferhulp Nederland. "Te meer omdat goede risicotaxatie-instrumenten al beschikbaar zijn. We zijn het aan de slachtoffers en nabestaanden verplicht om die zo snel mogelijk in te gaan zetten."

Slachtofferhulp Nederland is blij met het rapport van de Nationaal Rapporteur voor de Mensenhandel (nationaalrapporteur.nl). Daarin staat dat actuariële risicotaxatie-instrumenten die zijn ontwikkeld in het buitenland, ook in Nederland succesvol kunnen worden toegepast. Deze instrumenten voorspellen de recidive-risico’s beter dan gedragsdeskundigen, laat het onderzoek bovendien zien. De instrumenten kijken naar factoren als de leeftijd van de dader en die van zijn slachtoffers(s), de relatie tussen de dader en het slachtoffer, eerdere veroordelingen of aangiftes wegen andere of dezelfde delicten. Deze gegevens kan justitie vrij eenvoudig verzamelen, ook als de dader niet meewerkt.

Meewerken

Want een rechter kan behandeling afdwingen, maar niet dat een verdachte meewerkt aan het tot stand komen van een gedragskundig onderzoek waarmee nu het recidive-risico wordt ingeschat. Jansen: "Het is voor het publiek en zeker voor slachtoffers en nabestaanden moeilijk te verkroppen dat een verdachte het recht heeft om medewerking te weigeren. En dat vervolgens rechters zonder gedragskundige rapportage of andere aanknopingspunten huiverig zijn om tbs op te leggen. Vanuit de wet geredeneerd is dat juist, maar bij burgers roept dat vaak ongeloof op: als je een ernstig seksueel of geweldsmisdrijf pleegt, moet je wel gestoord zijn, of niet soms? Daarom hoopt Slachtofferhulp Nederland dat de politiek het signaal van de Rapporteur snel oppakt en zorgt dat deze risicotaxatie-instrumenten benut gaan worden."

Dubbele winst

Volgens Jansen is er dubbele winst te behalen: rechters kunnen effectiever (lees sneller) een tbs-maatregel opleggen én de behandeling kan beter worden afgestemd op de hoogte van het risico. Want ook daar blijken de gedragsdeskundigen niet de meeste betrouwbare graadmeter en daardoor wordt er regelmatig onder- en over behandeld. In beide gevallen wordt de kans op recidive dan eerder groter dan kleiner, leert het rapport van de Rapporteur. "Kortom: hoe eerder deze risicotaxatie-instrumenten worden toegepast, hoe effectiever de inzet van de tbs-maatregel en hoe minder slachtoffers als gevolg van recidive"’, stelt Jansen, "Daarom zullen we dit blijven aankaarten bij onze partners in de strafrechtketen en bij het ministerie van Justitie en Veiligheid."