Advies Slachtofferhulp Nederland over conceptwetsvoorstel voorschotregeling

• 14 oktober 2019

Afgelopen dagen is er veel aandacht geweest in de media rondom de toewijzing van schadevergoedingen aan slachtoffers en nabestaanden, specifieker over de voorschotregeling. Aanleiding was onder meer de uitspraak van vandaag rondom de zaak waarin twee willekeurige toeristen werden neergestoken door de Afghaanse Jawed S. Hij moet zijn slachtoffers bijna 3 miljoen euro betalen wegens geleden schade.

Sinds 2011 heeft de overheid 55 miljoen euro aan schadevergoedingen betaald aan slachtoffers van onder andere zeden- en geweldsmisdrijven, waarvan zo'n 29 miljoen euro is voorgeschoten voor daders die dit geld zelf niet hebben. Dat blijkt uit cijfers die het Centraal Justitieel Incasso Bureau aan het televisieprogramma EenVandaag verstrekte.

EenVandaag

Wie betaalt de schadevergoeding en welk effect heeft het vroeg de redactie van EenVandaag zich af. En klopt het dat de voorschotregeling op de tocht staat? Afgelopen zaterdag was Rosa Jansen, bestuursvoorzitter Slachtofferhulp Nederland live in de uitzending van EenVandaag om daarover te vertellen. Ook heeft Slachtofferhulp Nederland in het proces het Ministerie geadviseerd over de regeling.

Hoe werkt de voorschotregeling?

De voorschotregeling voorziet erin dat een slachtoffer of nabestaande niet afhankelijk is van de kapitaalkrachtigheid van de veroordeelde. Heeft een dader acht maanden nadat de uitspraak definitief is nog niet betaald, dan treedt de regeling in werking. Deze voorschotregeling bestaat sinds 2011. Het Centraal Justitieel Incasso Bureau gaat vervolgens achter de incasso aan bij de veroordeelde. In 2018 werd ruim 82% volledig betaald door een veroordeelde.

In de media

Deze week verschijnt er nog een interview in De Volkskrant over schadevergoedingen bij mediagenieke rechtszaken en is de documentaire ‘OverLeven’  is terug te zien van Lucinda van der Ven, waaruit blijkt dat het verkrijgen van een schadevergoeding voor nabestaanden een lange weg kan zijn.

Wetsvoorstel innovatie Strafvordering

Op 4 oktober 2019 heeft Slachtofferhulp Nederland geadviseerd op dit wetsvoorstel. Het belangrijkste onderwerp dat in het conceptwetsvoorstel is opgenomen betreft de zogenoemde ‘klapluikconstructie’. Hierbij zou de strafrechter de mogelijkheid krijgen om de behandeling van de vordering tot schadevergoeding van het slachtoffer door te verwijzen naar een aparte schadevergoedingskamer. Wordt de schadevergoeding door de strafrechter zelf toegewezen dan is hieraan de zogenoemde voorschotregeling verbonden. Dat wil zeggen dat de Staat de toegekende schadevergoeding aan het slachtoffer uitkeert indien verhaal op de dader niet mogelijk blijkt. De voorschotregeling zou in het voorstel niet van toepassing zijn op de toekenning van schadevergoeding door deze nieuwe schadevergoedingskamer. In de praktijk blijkt dat hogere schadevergoedingen –waar deze  schadevergoedingskamer dan met name over zou gaan beslissen– zeer moeilijk bij de dader zijn te incasseren. In de praktijk zou het slachtoffer dus weinig hebben aan deze klapluikconstructie. Een klapluikconstructie zou alleen in het voordeel zijn als de uitspraken van de schadevergoedingskamer ook onder de voorschotregeling zouden vallen.