Onderzoek en publicaties
Wij ontvangen regelmatig onderzoeksaanvragen. Dit juichen wij toe, omdat onderzoek kan bijdragen aan een betere dienstverlening en beter herstel voor slachtoffers. Daarin werken wij graag samen met universiteiten, kennispartners en onderzoekscentra. Wel hanteren wij bij de beoordeling van aanvragen heldere criteria, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit, toegevoegde waarde en uitvoerbaarheid.
Samen onderzoek doen
Onze kennis bouwen wij voor een belangrijk deel op in de praktijk. Zo staan wij jaarlijks 150.000 slachtoffers persoonlijk met raad en daad bij. Daarbij maken onze experts gebruik van de laatste wetenschappelijke inzichten en gevalideerde methodieken. Ook hoe mensen onze dienstverlening gebruiken, levert een schat aan informatie op. Daarnaast voeren wij eigen onderzoek uit en dragen wij op diverse andere manieren bij aan kennisontwikkeling en kennisdeling, waaronder door jaarlijks de Victimology Summer School te organiseren.
- Sinds 2020 hebben wij een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR). Met deze organisatie werken wij aan een gezamenlijke onderzoeksagenda om onze dienstverlening in de toekomst nog meer evidence-based uit te voeren.
- Sinds 2024 hebben wij een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het Centre of Expertise Veiligheid & Veerkracht van Avans Hogeschool. Door middel van een gezamenlijke onderzoeksagenda en praktijkgericht onderzoek willen we de positie en rechten van slachtoffers en hun naasten versterken en werken we aan evidence- en practice-based inzichten die professionals en vrijwilligers helpen om optimale ondersteuning te bieden.
Lees hier welke voorwaarden en afwegingen bij ons gelden in samen onderzoek doen.
Lopend onderzoek slachtofferschap
Onderzoek onder en naar slachtoffers is zeer belangrijk. Hun ervaringen en meningen zijn waardevol voor politici, beleidsmakers, hulpverleners en wetenschappers. Daarom stimuleren wij kennisontwikkeling op dit terrein. Lees hoe wij hieraan bijdragen en bij welke onderzoeken we betrokken zijn.
Het 2-ASAP consortium (Towards Accurate Screening and Prevention for PTSD): Onderzoek naar vroegtijdige opsporing en preventie van PTSS
Door
Amsterdam UMC (locatie AMC, afdeling Psychiatrie) in samenwerking met andere universiteiten, zorginstellingen, ervaringsdeskundigen en belangenorganisaties
Rol Slachtofferhulp Nederland
Betrokken bij werving deelnemers en advies implementatie eindproducten
Toelichting
Het belangrijkste doel van dit onderzoek is het voorkomen van PTSS (posttraumatische stressstoornis) en bijbehorende problemen zoals slaapproblemen, het in gedachten of dromen herbeleven van de gebeurtenis, verhoogde spanning, angst en negatieve emoties. Beoogd wordt een methode te ontwikkelen om mensen met een hoog risico op PTSS na een ingrijpende gebeurtenis vroeg op te sporen. Hierdoor wordt het mogelijk om degenen met een hoog risico gericht (preventieve) hulp aan te bieden om langdurige problemen te voorkomen. Het consortium voert hiervoor meerdere deelonderzoeken uit.
Promotieonderzoek naar de mogelijkheden om hulpverlening aan slachtoffers te verbeteren.
Door
Marieke Saan (in een samenwerking tussen Slachtofferhulp Nederland en Universiteit Utrecht)
Rol Slachtofferhulp Nederland
Medefinancier, werving deelnemers
Toelichting
Slachtofferhulp door vrijwilligers, werkt dat? Wat is de wetenschappelijke basis? DIt onderzoek probeert hierin inzicht te krijgen via een review van de internationaal beschikbare wetenschappelijke literatuur over behulpzame en niet-behulpzame reacties van de omgeving van slachtoffers - vanuit het perspectief van de slachtoffers. De resultaten worden gebruikt om de hulpverlening aan slachtoffers, ook door Slachtofferhulp Nederland, te onderbouwen, verbeteren en vernieuwen.
Vervolg op het TrafVic-onderzoek dat inzoomt op de psychische klachten en hulpbehoefte van kinderen die te maken hebben gehad met een verkeersongeluk.
Door
Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht en Centrum45 in samenwerking met Fonds Slachtofferhulp
Rol van Slachtofferhulp Nederland
Het hoofd van de afdeling Kennis, Onderzoek en Ontwikkeling is lid van de begeleidingscommissie.
Toelichting
Voor kinderen zijn de gevolgen van een ongeluk nog veel groter dan voor volwassenen. Toch is er maar weinig onderzoek gedaan naar de daadwerkelijke psychische gevolgen bij kinderen. TrafVic Kids is opgezet om hier beter zicht op te krijgen, en ook op welke zorg deze jonge slachtoffers nodig hebben. De doelgroep wordt actief betrokken bij de ontwikkeling van een laagdrempelige specialistische behandeling, zodat deze zo goed mogelijk aansluit bij hun behoeften.
Onderzoek naar psychische klachten en hulpbehoefte van nabestaanden van dodelijke wegongevallen en slachtoffers met ernstig letsel.
Door
Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht en Centrum45 in samenwerking met Fonds Slachtofferhulp
Rol van Slachtofferhulp Nederland
Ondersteuning bij werving nabestaanden. Daarnaast is het hoofd van de afdeling Kennis, Onderzoek en Ontwikkeling lid van de begeleidingscommissie.
Toelichting
Voor verkeersslachtoffers en nabestaanden is er weliswaar basishulp beschikbaar, maar nauwelijks gespecialiseerde hulp op maat, terwijl de situatie daar vaak wel om vraagt. Dit onderzoek wil hierin verandering brengen. Het onderzoeksteam brengt de gevolgen, behoeften en psychische klachten in kaart van nabestaanden van verkeersdoden en van slachtoffers met ernstig letsel. Daarnaast wordt een specialistische online behandeling getoetst en vergeleken met reguliere therapie.
Onderzoek naar financiële afpersing met naaktvideo’s, onder jongens tot en met 26 jaar.
Door
EOKM (Expertisebureau Online Kindermisbruik)
Rol Slachtofferhulp Nederland
Werving deelnemers, Deelname klankbordgroep
Toelichting
De aanleiding van dit onderzoek was de onverminderd hoge cijfers van financiële afpersing (sextortion) onder jongens. Het voornaamste doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in de verschillende aspecten van financiële afpersing met naaktvideo’s of -foto’s. Denk bijvoorbeeld aan de relatie tussen slachtoffer en afperser, de platforms waar de afpersing het vaakst plaatsvindt, de aangiftebereidheid van jongens en of ze hun gevoelens uiten naar vrienden, familie en hulpverlenende organisaties.
Publicaties van Slachtofferhulp Nederland
- Privacy van het slachtoffer. Feit of fictie? (2022)
Slachtoffers, professionals, politici en onze medewerkers leggen met praktijkvoorbeelden uit waarom het belangrijk is dat slachtoffers van hun recht op privacy gebruikmaken.
-
Leferink, S., Sessink, M.
Publiek bezit tegen wil en dank. Een onderzoek naar berichtgeving over slachtoffers in de media.
Slachtofferhulp Nederland – Utrecht 2009 -
Leferink, S.
Manifest Kramp na de ramp. Een kritische beschouwing op de hulpverlening bij rampen
Slachtofferhulp Nederland – Utrecht 2010 -
Leferink, S.
Het verschil maken. Samenwerken voor slachtoffers van seksueel geweld en misbruik. Sonja Leferink (pdf)
Slachtofferhulp Nederland – Utrecht 2014 -
Saan, M.C, Boeije, H.R. e.a.
'Recording and Accounting for Stakeholder Involvement in Systematic Reviews'
In: Health Information and Library Journal 2015;32:95-106. - Van de Ven, P.
'The role of social support in the aftermath of victimization: Interpersonal aspects of coming to terms with a victimization experience' Tilburg University Doctoral thesis 2022 -
Van de Ven, P.
‘The journey of sensemaking and identity construction in the aftermath of trauma: Peer support as a vehicle for coconstruction’
Journal of Community Psychology 2020;48:1825–1839. -
Van de Ven, P.
‘Enriching research into peer support among victims and survivors of crime: A contextual approach’
In A. K. Bosma, & S. Buisman (Eds.), Methoden van onderzoek in het strafrecht, de criminologie en de victimologie (pp. 123-136). Wolters Kluwer, Utrecht 2018. -
Van de Ven, P.
‘De kracht van verbinding. Een kwalitatief onderzoek naar de rol van lotgenotencontact voor nabestaanden van zware verkeersdelicten’
Tijdschrift voor Criminologie 2020-1:165-182. -
Van Herpen, M.M., Boeschoten M.A., Te Brake H., Van der Aa N., Olff M.
Mobile Insight in Risk, Resilience, and Online Referral (MIRROR): Psychometric Evaluation of an Online Self-Help Test.
Journal of Medical Internet Research 2020; 22(9):1-17 -
Sipma, T., Van Leijsen, E.M.C.
WODC-rapport Slachtofferschap van online criminaliteit. Prevalentie, risicofactoren en gevolgen
In de begeleidingscommissie was Slachtofferhulp Nederland met twee personen vertegenwoordigd.