Klacht tegen beslissing officier van justitie (art. 12 Sv-procedure)

Wat is een artikel 12 Sv-procedure?

Ben je het niet eens met het besluit van de officier van justitie om de verdachte niet te vervolgen? Of vind je dat niet de officier van justitie een straf moet opleggen, maar dat de zaak voor de rechter moet komen? Dan kun je een klacht indienen bij het gerechtshof. Dit wordt een artikel 12 Sv-procedure genoemd. Het gerechtshof besluit of de verdachte toch voor de rechter moet komen.

Wie kan een artikel 12 Sv-procedure starten?

Als rechtstreeks belanghebbende kun je een artikel 12 Sv-procedure starten. Je bent een rechtstreeks belanghebbende als je zelf het slachtoffer of een nabestaande bent. Je kunt geen procedure starten over een beslissing die je onjuist vindt, maar waarbij je zelf niet betrokken bent.

Lees hier welke stappen je doorloopt bij een artikel 12-Sv-procedure

Stap 1 - Informatie opvragen

Voordat je de procedure start, kun je de officier van justitie vragen om uitleg. De officier van justitie is verplicht je uit te leggen waarom de verdachte niet wordt vervolgd. Je richt je verzoek aan de officier van justitie. Dat doe je door een brief te sturen aan de officier van justitie, waarin je om uitleg vraagt. Je gebruikt het adres dat staat vermeld op brief die je van het Openbaar Ministerie kreeg.

Download de voorbeeldbrief 'informatie opvragen artikel 12 Sv-procedure'

Stap 2 - Het dossier van je strafzaak bekijken

Nadat je aangifte doet, start de politie een onderzoek. Alle informatie uit het onderzoek wordt opgenomen in een dossier. De officier van justitie bepaalt aan de hand van dit dossier wat er met de zaak gebeurt. Als de officier van justitie zelf een straf oplegt (en dus niet de rechter), dan kun je het dossier inzien. Lees hoe je je dossier kunt inzien.

Je mag het dossier niet inzien als de officier van justitie heeft besloten de verdachte niet (verder) te vervolgen.

Stap 3 - Een klachtbrief schrijven 

Ben je het niet eens met de beslissing van de officier van justitie? Je kunt een klachtbrief schrijven.

Benoem in de brief het volgende:

• het nummer dat de officier van justitie (parketnummer) of de politie (mutatienummer) aan de zaak heeft gegeven,
• om welk strafbaar feit het gaat,
• wie vervolgd moet worden (de verdachte),
• waarom je het niet eens bent met het besluit van de officier van justitie.

Onderteken de klachtbrief en noteer de datum. Voeg het volgende toe:

• de (sepot)brief van de officier van justitie,
• de aangifte,
• andere stukken om de klacht te onderbouwen (zoals bewijsstukken). 

Voorbeeldbrieven 

Je kunt gebruikmaken van een voorbeeldbrief, waarin veel informatie al voor je klaarstaat. Je hoeft nog maar een paar onderdelen zelf in te vullen.

• Heeft het OM besloten dat de verdachte niet wordt vervolgd en ben je het daar niet mee eens?
  Download de 'voorbeeldbrief sepot'
• Legt de officier van justitie een straf op maar wil je dat de rechter de zaak behandelt?
  Download de 'voorbeeldbrief strafbeschikking'

Stap 4 - De klachtbrief versturen

Stuur je brief naar het gerechtshof in de regio waar de zaak is behandeld. Soms moet dat binnen 3 maanden, maar meestal is er geen datum waarvoor de brief moet worden teruggestuurd. Toch adviseren wij om je klacht art. 12 Sv. zo snel mogelijk te versturen naar het gerechtshof.

Let op: Je kunt de klacht alleen per post indienen, dus niet per e-mail of fax. Schrijf op de envelop: 'Klacht art. 12 Sv.'

Het gerechtshof stuurt je een ontvangstbevestiging.

Het is op basis van artikel 12f Sv. mogelijk om een inzageverzoek aan te vragen om je strafdossier te kunnen bekijken. Je kunt hiermee het strafdossier bekijken, je kunt geen kopie krijgen. Je kunt deze aanvraag doen bij het gerechtshof. Het kan enige tijd duren voordat je het dossier in kan zien.

Download de voorbeeldbrief 'verzoek inzage strafdossier'

Stap 5 - Het gerechtshof behandelt je klacht

Een advocaat-generaal behandelt je brief

De advocaat-generaal vertegenwoordigt het OM bij een artikel 12 Sv-procedure. Nadat je de klacht hebt ingediend, verzamelt de advocaat-generaal op verzoek van het gerechtshof alle informatie over de zaak en brengt een advies uit.

Om advies te kunnen geven, overlegt de advocaat-generaal met:

• De officier van justitie die de zaak heeft behandeld, of met
• De politie om de actuele stand van die zaak op te vragen.

Eventueel kan de advocaat-generaal de politie opdragen om verder onderzoek te doen.

De advocaat-generaal geeft advies of de verdachte alsnog voor de rechter moet komen. Het gerechtshof hoeft het advies van de advocaat-generaal niet te volgen. Naar aanleiding van het advies van de advocaat-generaal bepaalt het gerechtshof of het nodig is je te horen.

• Je klacht wordt behandeld in een zitting
  Vindt het gerechtshof het wel nodig om je te horen? Dan ontvang je een oproep om je klacht tijdens een zitting mondeling toe te lichten. In de oproep staat wanneer (datum) en waar (locatie) de zitting plaatsvindt. Bij de oproep ontvang je het advies van de advocaat-generaal.
  
• Je klacht wordt behandeld zonder dat er een zitting komt
  Als het gerechtshof het niet nodig vindt om je te horen, nemen zij een beslissing op basis van de stukken in het dossier.

Als er een zitting komt over je klacht

Aanwezigen tijdens deze zitting
De zaak wordt tijdens een zitting door de raadkamer (1 of 3 raadsheren) behandeld. Je bent niet verplicht om naar de zitting te komen. Wij raden je aan om wel te gaan. Je kunt dan uitleggen waarom je het niet eens bent met de beslissing van de officier van justitie. Ook kun je toelichten waarom je vindt dat de verdachte voor de rechter moet komen. Je kunt er ook voor kiezen om iemand schriftelijk te machtigen om namens jou het woord te voeren.

De zitting is niet openbaar
Het gerechtshof behandelt je klacht tijdens een zitting achter gesloten deuren. Dit houdt in dat er geen pers of publiek aanwezig is. Alleen jij als slachtoffer of nabestaande, degene die je hebt gemachtigd (bijvoorbeeld je advocaat) en de advocaat-generaal zijn aanwezig.

De verdachte
Het gerechtshof kan besluiten om ook de verdachte te horen. Dat gebeurt meestal niet tijdens dezelfde zitting. De verdachte is niet verplicht om naar de zitting te komen.

Ben je bang voor de verdachte? Wil je de verdachte niet zien tijdens de zitting? Neem contact op met de griffie beklagzaken van het Gerechtshof waar je zaak wordt behandeld. Zij kunnen je verzoek voorleggen aan de rechter. 

Stap 6. Het gerechtshof beslist over je klacht

Uitkomst 1: het gerechtshof is het eens met je klacht

Als het gerechtshof het eens is met je klacht dan wordt deze gegrond verklaard. De officier van justitie krijgt de opdracht om de zaak verder te onderzoeken of de zaak aan de rechter voor te leggen. Het betekent niet dat de zaak in een veroordeling zal eindigen. Daar beslist de rechtbank over.

Uitkomst 2: het gerechtshof is het niet eens met je klacht

Als het gerechtshof het eens is met de officier van justitie dat de verdachte niet voor de rechter moet komen dan wijst het gerechtshof je klacht af. Je kunt niet in bezwaar gaan tegen deze beslissing. De zaak wordt hiermee definitief beëindigd.

Hulp bij een art. 12 Sv-procedure?

Een slachtofferadvocaat of je rechtsbijstandsverzekeraar kan je helpen bij het starten van een art. 12 Sv-procedure. Bekijk welke rechtshulpverleners er zijn.