Slachtofferhulp.nl gebruikt functionele en analytische cookies. Deze cookies maken het gebruik van onze website mogelijk en helpen ons om de website te verbeteren. Accepteer je dat we ook tracking cookies gebruiken? Met deze cookies kun je advertenties van ons zien. Lees de cookieverklaring voor meer informatie.
De rechter doet uitspraak
De rechter beslist meestal meteen aan het eind van de strafzitting over de strafzaak. De beslissing wordt uitspraak of vonnis genoemd.
Je kunt zelf naar de strafzitting gaan om te horen wat de rechter beslist. Er kan ook iemand anders voor je gaan. Strafzittingen zijn meestal openbaar. Dat betekent dat er pers en publiek bij mag zijn. De zittingen voor verdachten onder de 18 jaar zijn meestal niet openbaar.
Als je niet naar de strafzitting gaat, krijg je een brief met de uitspraak. Je kunt ook bij het Informatiepunt Slachtoffers OM (IPS OM) navragen wat de uitspraak is. Soms staat de uitspraak in de plaatselijke krant.
Bij strafzittingen over zwaardere misdrijven doet de rechter niet direct uitspraak. Wel wordt de datum bekendgemaakt waarop de uitspraak wordt gedaan. Dat is binnen 14 dagen na de zitting.
Welke beslissingen kan de rechter nemen?
De verdachte wordt vrijgesproken
De verdachte krijgt geen straf opgelegd omdat hij wordt vrijgesproken. Dit betekent dat volgens de rechter het strafbare feit niet bewezen is of dat het feit niet strafbaar is. Het kan ook betekenen dat de rechter er niet van overtuigd is dat de verdachte het feit gepleegd heeft. Het strafproces stopt als de verdachte wordt vrijgesproken en er geen hoger beroep komt.
De verdachte wordt ontslagen van rechtsvervolging
De rechter kan in een strafzaak een verdachte ontslaan van rechtsvervolging als de rechter vindt dat de verdachte, of het feit waarvoor de verdachte wordt vervolgd, niet strafbaar is. Dit kan zijn wanneer er sprake is van zelfverdediging (noodweer), wanneer het ten laste gelegde niet strafbaar is of wanneer de verdachte een psychische stoornis heeft.
Als de verdachte wordt ontslagen van rechtsvervolging kan het strafproces eindigen. Dit hoeft echter niet. De rechter kan bij ontslag van rechtsvervolging ook een maatregel opleggen zoals TBS of plaatsing in een psychiatrische kliniek. Dit geldt alleen voor verdachten met een psychische stoornis.
De dader krijgt een straf opgelegd
Er zijn 3 hoofdstraffen:
- Celstraf: de dader gaat de cel in.
- Geldstraf: de dader moet een boete betalen.
- Taakstraf: de dader moet een bepaald aantal uren onbetaald werk verrichten.
Een rechter kan een voorwaardelijke straf en een onvoorwaardelijke straf opleggen.
De dader moet een schadevergoeding betalen
Vindt de rechter dat het slachtoffer recht heeft op een schadevergoeding? Dan kan de rechter de dader verplichten om een schadevergoeding te betalen.
Heb je door een fout van het Openbaar Ministerie geen schadevergoeding kunnen eisen in je zaak? Dan kun je een klacht indienen bij het Openbaar Ministerie en hen om een tegemoetkoming vragen. Dit noemt het Openbaar Ministerie omissie OM.
De dader krijgt een maatregel opgelegd
De officier van justitie kan de rechter vragen een maatregel op te leggen. Bijvoorbeeld het afpakken van goederen, zoals verdovende middelen, wapens of illegale kopieën van cd’s of het afnemen van winst uit misdrijven of een schadevergoedingsmaatregel, waarbij de dader een bedrag aan het slachtoffer moet betalen.
Een bijzondere maatregel is de terbeschikkingstelling, afgekort TBS. Deze maatregel vraagt het Openbaar Ministerie bij daders met een psychische stoornis.
Vrijheidsbeperkende voorwaarden: contact- en andere verboden
De rechter kan beslissen vrijheidsbeperkende voorwaarden op te leggen. Voorbeelden zijn:
- contactverbod: de dader mag geen contact zoeken met het slachtoffer.
- locatieverbod: de dader mag niet in de buurt van het slachtoffer komen.
- drugs- of alcoholverbod.
- meldingsplicht: de dader moet zich dan melden op het politiebureau als er bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd is.
Voorwaarden gericht op gedrag of zorg
De rechter kan iemand 'gedragsbeïnvloedende voorwaarden' opleggen. Iemand moet dan werken aan zijn gedrag. Bijvoorbeeld door deel te nemen aan een agressietraining. Ook kan iemand 'voorwaarden gericht op zorg' opgelegd krijgen. De dader wordt dan onder behandeling gesteld bij een instelling voor geestelijke gezondheidszorg of verslavingszorg.
Combinaties van straffen, maatregelen en voorwaarden
Naast de hoofdstraffen kan een rechter ook bijkomende straffen opleggen, zoals bijvoorbeeld het inleveren van het rijbewijs. Er zijn ook combinaties van verschillende soorten straffen, maatregelen en voorwaarden mogelijk.
Wat gebeurt er na de uitspraak?
De rechter doet uitspraak in een strafzaak. Er zijn 2 uitkomsten mogelijk:
- De verdachte krijgt geen straf. Als er geen hoger beroep wordt ingesteld, stopt het strafproces.
- De verdachte krijgt een straf of maatregel opgelegd. Als er geen hoger beroep wordt ingesteld, begint de strafuitvoering.
In hoger beroep
Is de officier van justitie of de verdachte het niet eens met de uitspraak van de rechter? Dan kunnen zij in hoger beroep gaan tegen de uitspraak.
In hoger beroep
Strafuitvoering
Heeft de officier van justitie of de rechter de dader een straf opgelegd en komt er geen hoger beroep? Dan is de uitspraak definitief en begint de strafuitvoering.
StrafuitvoeringJouw rechten in deze fase
Mogelijk heb je vragen aan de verdachte of dader. Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland kan je doorverwijzen naar de organisatie die je hiermee kan helpen.
Wil je de stukken van het dossier van de strafzaak bekijken? Vraag dit aan de officier van justitie of rechter. Je kunt de officier van justitie ook vragen om documenten toe te voegen aan het dossier van de strafzaak.
Besluit de officier van justitie dat er geen strafzaak komt tegen de verdachte? En ben je het hier niet mee eens? Dan kun je een klacht sturen naar het gerechtshof. Een advocaat of een medewerker van Slachtofferhulp Nederland helpt je hierbij.
Iedereen heeft het recht om bij de politie aangifte te doen van een strafbaar feit. Voordat je aangifte doet, krijg je informatie over wat er gebeurt tijdens en na je aangifte.
Je hebt het recht om een schadevergoeding te vragen als je schade hebt geleden door een strafbaar feit. Ook als nabestaande van een slachtoffer heb je dit recht.
Ben je bang dat je opnieuw slachtoffer wordt? Of ben je bang voor de verdachte? Laat dit weten aan de politie of officier van justitie. Met jou zoeken zij naar oplossingen zodat je je veiliger voelt.
Alle organisaties waarmee je in je strafzaak te maken hebt, moeten je goed behandelen. Ook moeten zij rekening houden met wat je belangrijk vindt. Je kunt een klacht indienen als je vindt dat je niet goed wordt behandeld.
Je hebt recht op gratis hulp, advies en informatie van Slachtofferhulp Nederland. Wij bieden juridische, praktische en emotionele hulp.
Begrijp je de Nederlandse taal niet goed? Je kunt de politie of de officier van justitie vragen om een gratis tolk die je helpt bij de aangifte of tijdens het verhoor. Ook is het mogelijk om stukken te laten vertalen.
Je hebt recht op informatie over je rechten, het doen van aangifte en wat er na de aangifte met de zaak gebeurt. Zijn je spullen in beslag genomen als bewijs in de strafzaak? Dan heb je het recht om te weten waar je spullen zijn, of je ze terugkrijgt en wanneer.
Je hebt recht op informatie over verlof, vrijlating of ontsnapping van de verdachte of dader. Als je dat wilt, kun je hiervan op de hoogte worden gehouden.
Je hebt recht op ondersteuning door een advocaat. Soms is ondersteuning door een advocaat gratis. Ook kun je de politie of het Openbaar Ministerie vragen of je je mag laten bijstaan door een vriend, familielid of een medewerker van Slachtofferhulp Nederland.
Slachtoffers en nabestaanden van ernstige strafbare feiten mogen in de rechtszaal spreken over de gevolgen en de straf. Een advocaat of Slachtofferhulp Nederland kan je helpen om dit voor te bereiden.
Je hebt recht op een vergoeding van je kosten als je moet getuigen in een strafzaak. Reiskosten of kosten omdat je niet kunt werken worden bijvoorbeeld vergoed.