Klacht als verdachte niet wordt vervolgd (art. 12)
U heeft bericht ontvangen van het Openbaar Ministerie (OM). Het OM heeft besloten dat de verdachte niet wordt vervolgd (sepot). Of het OM heeft besloten dat de officier van justitie een straf oplegt en de rechter de zaak niet behandelt. Als u het niet eens bent met dit besluit kunt u een artikel 12 Sv-procedure starten.
Wat is een artikel 12 Sv-procedure?
Bent u het niet eens met het besluit van de officier van justitie om de verdachte niet te vervolgen? Of vindt u dat niet de officier van justitie een straf moet opleggen, maar dat de zaak voor de rechter moet komen? Dan kunt u een klacht indienen bij het gerechtshof. Dit wordt een artikel 12 Sv-procedure genoemd. Het gerechtshof besluit of de verdachte toch voor de rechter moet komen.
Wie kan een artikel 12 Sv-procedure starten?
Als rechtstreeks belanghebbende kunt u een artikel 12 Sv-procedure starten. U bent een rechtstreeks belanghebbende als u zelf het slachtoffer of een nabestaande bent. U kunt geen procedure starten over een beslissing die u onjuist vindt, maar waarbij u zelf niet betrokken bent.
Hoe start ik een artikel 12 Sv-procedure?
Stap 1 - Informatie opvragen
Voordat u de procedure start, kunt u de officier van justitie vragen om uitleg. De officier van justitie is verplicht u uit te leggen waarom de verdachte niet wordt vervolgd. U richt uw verzoek aan de officier van justitie. Dat doet u door een brief te sturen aan de officier van justitie, waarin u om uitleg vraagt. U gebruikt het adres dat staat vermeld op brief die u van het Openbaar Ministerie kreeg.
Download de voorbeeldbrief 'informatie opvragen artikel 12 Sv-procedure'
Stap 2 - Het dossier van uw strafzaak bekijken
Nadat u aangifte doet, start de politie een onderzoek. Alle informatie uit het onderzoek wordt opgenomen in een dossier. De officier van justitie bepaalt aan de hand van dit dossier wat er met de zaak gebeurt. Als de officier van justitie zelf een straf oplegt (en dus niet de rechter), dan kunt u het dossier inzien. Lees hoe u uw dossier kunt inzien.
U mag het dossier niet inzien als de officier van justitie heeft besloten de verdachte niet (verder) te vervolgen.
Stap 3 - Een klachtbrief schrijven
Bent u het niet eens met de beslissing van de officier van justitie? U kunt een klachtbrief schrijven.
Benoem in de brief het volgende:
- het nummer dat de officier van justitie (parketnummer) of de politie (mutatienummer) aan de zaak heeft gegeven,
- om welk strafbaar feit het gaat,
- wie vervolgd moet worden (de verdachte),
- waarom u het niet eens bent met het besluit van de officier van justitie.
Onderteken de klachtbrief en noteer de datum. Voeg het volgende toe:
- de (sepot)brief van de officier van justitie,
- de aangifte,
- andere stukken om de klacht te onderbouwen (zoals bewijsstukken).
Voorbeeldbrieven
U kunt gebruikmaken van een voorbeeldbrief, waarin veel informatie al voor u klaarstaat. U hoeft nog maar een paar onderdelen zelf in te vullen.
- Heeft het OM besloten dat de verdachte niet wordt vervolgd en bent u het daar niet mee eens?
Download de 'voorbeeldbrief sepot' - Legt de officier van justitie een straf op maar wilt u dat de rechter de zaak behandelt?
Download de 'voorbeeldbrief strafbeschikking'
Stap 4 - De klachtbrief versturen
Stuur uw brief naar het gerechtshof in de regio waar de zaak is behandeld. Doe dit binnen 3 maanden nadat u de beslissing van de officier van justitie heeft ontvangen. Vermeld op de envelop: 'Klacht art. 12 Sv.'
Let op: U kunt de klacht alleen per post indienen, dus niet per e-mail of fax.
Stap 5 - Het gerechtshof behandelt uw klacht
Een advocaat-generaal behandelt uw brief
De advocaat-generaal vertegenwoordigt het OM bij een artikel 12 Sv-procedure. Nadat u de klacht heeft ingediend, verzamelt de advocaat-generaal op verzoek van het gerechtshof alle informatie over de zaak en brengt een advies uit.
Om advies te kunnen geven, overlegt de advocaat-generaal met:
- De officier van justitie die de zaak heeft behandeld, of met
- De politie om de actuele stand van die zaak op te vragen.
Eventueel kan de advocaat-generaal de politie opdragen om verder onderzoek te doen.
De advocaat-generaal geeft advies of de verdachte alsnog voor de rechter moet komen. Het gerechtshof hoeft het advies van de advocaat-generaal niet te volgen. Naar aanleiding van het advies van de advocaat-generaal bepaalt het gerechtshof of het nodig is u te horen.
- Uw klacht wordt behandeld in een zitting
Vindt het gerechtshof het wel nodig om u te horen? Dan ontvangt u een oproep om uw klacht tijdens een zitting mondeling toe te lichten. In de oproep staat wanneer (datum) en waar (locatie) de zitting plaatsvindt. Bij de oproep ontvangt u het advies van de advocaat-generaal. - Uw klacht wordt behandeld zonder dat er een zitting komt
Als het gerechtshof het niet nodig vindt om u te horen, nemen zij een beslissing op basis van de stukken in het dossier.
Als er een zitting komt over uw klacht
Aanwezigen tijdens deze zitting
De zaak wordt tijdens een zitting door de raadkamer (1 of 3 raadsheren) behandeld. U bent niet verplicht om naar de zitting te komen. Wij raden u aan om wel te gaan. U kunt dan uitleggen waarom u het niet eens bent met de beslissing van de officier van justitie. Ook kunt u toelichten waarom u vindt dat de verdachte voor de rechter moet komen. U kunt er ook voor kiezen om iemand schriftelijk te machtigen om namens u het woord te voeren.
De zitting is niet openbaar
Het gerechtshof behandelt uw klacht tijdens een zitting achter gesloten deuren. Dit houdt in dat er geen pers of publiek aanwezig is. Alleen u als slachtoffer of nabestaande, degene die u heeft gemachtigd (bijvoorbeeld uw advocaat) en de advocaat-generaal zijn aanwezig.
De verdachte
Het gerechtshof kan besluiten om ook de verdachte te horen. Dat gebeurt meestal niet tijdens dezelfde zitting. De verdachte is niet verplicht om naar de zitting te komen.
Stap 6. Het gerechtshof beslist over uw klacht
Het gerechtshof is het niet eens met uw klacht
Als het gerechtshof het eens is met de officier van justitie dat de verdachte niet voor de rechter moet komen dan wijst het gerechtshof uw klacht af. U kunt niet in bezwaar gaan tegen deze beslissing. De zaak wordt hiermee definitief beëindigd.
Het gerechtshof is het eens met uw klacht
Als het gerechtshof het eens is met uw klacht dan wordt deze gegrond verklaard. De officier van justitie krijgt de opdracht om de zaak verder te onderzoeken of de zaak aan de rechter voor te leggen. Het betekent niet dat de zaak in een veroordeling zal eindigen. Daar beslist de rechtbank over.
Hulp bij een art. 12 Sv-procedure?
Een slachtofferadvocaat of uw rechtsbijstandsverzekeraar kan u helpen bij het starten van een art. 12 Sv-procedure. Bekijk welke rechtshulpverleners er zijn.
U bevindt zich in deze fase van het strafproces
De officier van justitie beslist
De officier van justitie neemt na de behandeling van de zaak een besluit. U wordt met een brief geïnformeerd over dit besluit.
Mogelijke besluiten:
- de zaak wordt niet verder vervolgd (geseponeerd),
- de officier van justitie bepaalt de straf,
- de zaak gaat door naar de rechter, die beslist over de straf.
